ประโยชน์ของพลาสติก
- โปลีเมทธีนเมตาอะคริเลต (Polymethymethaacrylate) หรือ อะคริลิค (Acrylics) มีตัวย่อว่า PMMA รู้จักกันดีในชื่อว่าการค้าว่าเพลคซิกกลาส (Plexiglass) ลูไซท์ (Lucite) โพลีกลาส (Polyglass) ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมในสหรัฐอเมริกา ปี ค.ศ. 1936 อะคริลิค ได้ถูกนำไปผสมกับพลาสติกชนิดอื่นเช่น สไตรีน (styrene) บ้าง พิวีซี บ้าง เกิดเป็นพลาสติกชนิดใหม่ เช่น Methyl Methacrylate Styrene เป็นต้น
คุณสมบัติ เป็นพลาสติกที่ใสที่สุดชนิดหนึ่ง แข็งแรงพอสมควร เป็นรอยขีดข่วยง่ายทนแสงอุลตราไวโอเลทได้ดี ทนความร้อน ความเย็น เป็นฉนวนไฟฟ้าดีมาก ทนสารเคมีได้พอสมควร ไม่ควรให้ถูกน้ำมัน เบนซิน อาซีโทน คลอโรฟอร์ม สเปร์น้ำหอม และพวกรดออกซิไดซิ่ง ชนิดเข้มข้น ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ไม่เป็นพิษ โปร่งใส อะคริลิคยังทำเป็นสีต่าง ๆ ได้มีทั้งชนิดใส ฝ้าและทึบแสง
ประโยชน์ นิยมนำไปทำเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น ป้ายร้ายค้า ป้ายโฆษณา โคมหลังคา กรอบแว่นตา เลนซ์ โคมไฟ เฟอร์นิเจอร์ ถาด และถ้วยบรรจุของเหลวชนิดใส
- โปลียาไมด์ (Polyamides or Nylon) ย่อว่า PA พลาสติกชนิดนี้รู้จักกันดีในชื่อ ไนล่อน ซึ่งคิดค้นและนำเข้ามาใช้ในอุตสาหกรรมเมื่อ ค.ศง 1938 โดยบริษัท Du Pont จุดประสงค์เพื่อใช้เป็นวัสดุทนแทนเส้นไหมในอุตสาหกรรมทำถุงเท้า ซึ่งได้รับความสำเร็จอย่างงดงามในช่วงระยะเวลาอันสั้น ไนล่อนได้เข้ามามีบทบาทแทนเส้นไหมเกือบทั้งหมด
คุณสมบัติ มีน้ำหนักเบา ราคาแพง แข็งแรง ทนทาน ตกไม่แตก ไม่มีปฏิกิริยาต่อน้ำมัน ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส และไม่เป็นพิษ เป็นฉนวนไฟฟ้าแต่ไม่เหมาะสำหรับไฟฟ้าแรงสูง มีความทนทานต่อการเสียดทานสูง รับแรงดคง แรงอัดได้ดี ทนความร้อน ทนการขีดข่วน ทนกรดชนิดอ่อน ทนด่างได้ทั้งชนิดอ่อน และเข้ม สามารถทำเป็นสีต่าง ๆ ด้
การใช้ประโยชน์ ใช้ทำเครื่องนุ่งห่ม ทำเกียร์ แบริ่ง บูช ส่วนรับน้ำหนักและมีแรงเสียดทานสูง ในรูปเส้นใยใช้ทำร่มชูชีพ ถุงเท้า เสื้อฟ้า เอ็นตกปลา ผงกำมะหยี่ นอกจากนั้นยังใช้ทำค้อนพลาสติก วาวล์ ท่อส่งน้ำมันและสารเคมีอื่น ๆ ใบพัด ขวดสเปรย์บางชนิด
- โปลีสไวนีล ครอไรด์ (Polyvinylchloride) ย่อว่า PVC มีคุณสมบัติทนทางเคมี ทำความสะอาดง่ายไม่เกาะติดสิ่งสกปรก จึงใช้ทำกระเบื้องยางปูพื้นซึ่งมักจะผสมใยหิน (Asbestos) ด้วยคุณสมบัติเหนียวทนทานใส และพิมพ์ง่ายจึงนิยมใช้ทำท่อน้ำ สายไฟฟ้า ถุงมือ ของเด็กเล่นชนิดเป่าลม ถ้วยและถาดบรรจุอาหารชนิดแผ่นบาง ใช้ทำถุงและพลาสติกบรรจุของ รองเท้าเด็ก ขวดน้ำมันพืชชนิดต่าง ๆ
- โปลีเอททีลีน (Polyethylene) ย่อว่า PE มีน้ำหนักเบาในรูปของแผ่นบาง สามารถพับงอได้ดี มีความหนามากขึ้นจะคงรูปรับแรงดึงและแรงอัดได้น้อย มีความยืดตัวได้สูงถึง 500 เปอร์เซ็นต์ ฉีกขาดยาก มีลักษณะคล้ายขี้ผึ้ง ไม่เกาะติดน้ำ เป็นฉนวนไฟฟ้าได้ดีมาก โดยทั่วไป โปลีเอททีลีน มีลักษณะใส เมื่อเป็นแผ่นบางจะมีสีขุ่น เมื่อความหนาเพิ่มขึ้น สามารถทำเป็นสีต่าง ๆ ได้ตามต้องการ
การใช้ประโยชน์ โปลีเอททีลีน มีปริมาณการใช้สูงสุดในพลาสติกประเภทเทอร์โมพลาสติก แม้ราคาต่อปอนด์จะไม่ถูกที่สุด แต่เพราะมีน้ำหนักเบากว่าจึงสามารถผลิตได้ปริมาณมาก นิยมใช้ทำถุงบรรจุอาหารและเสื้อผ้า ตุ๊กตาเด็กเล่น ดอกไม้พลาสติก ภาชนะบรรจุในครัว ถาดทำน้ำแข็งในตู้เย็น ขวดและภาชนะบรรจุของเหลว พลาสติกคลุมโรงเพาะชำ สายเคเบิล แผ่นกันความชื้นในอาคารและของใช้ราคาถูกอีกมากมาย
- โปลีสไตรีน (Polystyrene) ย่อว่า PS น้ำหนักเบาที่สุดในพลาสติกชนิดแข็ง (Rigid Plastices) มีความคงรูปดีแต่เปราะสามารถทำเป็นสีต่าง ๆ ได้ มีทั้งใส ฝ้าและทึบ ผิวมีทั้งเรียบและขรุขระ ไม่มีรสและกลิ่นเป็นฉนวนไฟฟ้าดี
การใช้ประโยชน์ ทำกล่องบรรจุอาหารชนิดใส กล่องบรรจุของใช้อื่น ๆ เช่น แปรงสีฟัน ของเด็กเล่น ไม้บรรทัดราคาถูก แผง และตู้โทรทัศน์ วิทยุ ในรูปโฟม ซึ่งเรารู้จักดีในชื่อสไตโรโฟม (sryrofoam) ใช้ทำป้ายและสิ่งประดับในงานด้าน ๆ วัสดุกันแตกในกล่องบรรจุของแผ่นฉนวนกันความร้อนและเสียง
- ฟีนอล – ฟอร์มาลดีไฮด์ (Phenol – Formaldehyde) ย่อว่า PF พลาสติกชนิดนี้รู้จักกันดีในชื่อ เบกเกลไลท์ (Bakelite) มีปริมาณการใช้สูงสุดในประเภทเทอร์โมเซทติ้งการใช้ประโยชน์ นิยมทำด้ามมือจับ หูหม้อ หูกะทะ ฝาครอบจานจ่ายรถยนต์ อุปกรณ์ไฟฟ้า ถาดบรรจุสารเคมี
- โปลีเอสเตอร์ (Unsaturated Polyester) ย่อว่า UP รู้จักกันดีในรูปของผลิตภัณฑ์ไฟเบอร์กลาส การใช้ประโยชน์ นิยมทำผลิตภัณฑ์ไฟเบอร์กลาส เช่น เรือ รถยนต์ ชิ้นส่วนในเครื่องบิน กระดุมชนิดต่าง ๆ ไม้อัดต่าง ๆ เคลือบด้วยโปลีเอสเตอร์
- ยูเรียฟอร์มาลดีไฮด์ (Ureaformadihyde) ย่อว่า UF คุณสมบัติ ตกไม่แตก ทนต่อน้ำยาเคมี ไขมัน และน้ำมัน เป็นฉนวนไฟฟ้า บางอย่างทึบแสงบางอย่างโปร่งแสง ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ไม่เป็นพิษ ประโยชน์ที่อุณหภูมิใช้งานได้คือ 70 – 80 องศาเซนติเกรดใช้ทำกระดุมเรือ ตัวถังรถยนต์ ยูเรียชนิดเหลวนิยมใช้ทำกาวไม้อัด และซิปบอร์ด น้ำยาเคลือบผิวประเภทผลิตภัณฑ์นิยมใช้ทำอุปกรณ์ไฟฟ้า ตู้วิทยุ ปุ่มจับด้ามเครื่องมือ
- เมลามีนฟอร์มาลดีไฮด์ (Melamineformande hyde) ย่อว่า MF คุณสมบัติมีน้ำหนักมากกว่าพลาสติกทั่ว ๆ ไปเล็กน้อย คือมีสมรรถภาพ ระหว่าง 1.47 – 1.55 รับแรงดึงได้ดีพอสมควร รับแรงอัดและแรงบิดงอได้ดีมาก ทนความร้อนหากผสมใยหินจะทนความร้อนได้ถึว 400o F และใช้เก็บความเย็นได้ในอุณหภูมิ – 70o F คุณสมบัติทางไฟฟ้าเป็นฉนวนไฟฟ้าที่ดีกับกระแสไฟฟ้า ความถี่ต่ำไม่เหมาะกับการใช้กับกระแสไฟฟ้าความถี่สูง คุณสมบัติทางเคมี ทนกรดด่างชนิดแก่ ทนสารเคมีอื่น ๆ เช่น ผงซักฟอก น้ำมัน ไขมัน ทินเนอร์ ดูดซึมน้ำได้บ้าง น้ำชากาแฟจะทำให้เกิดคราบเปื้อนได้
- โปลีสเตตระฟลูออโรเอสทีลีน (Polytereafluoroethylene) ย่อว่า PTFEเป็นพลาสติกที่มีน้ำหนักมากที่สุดชนิดหนึ่ง กับแรงดึงและแรงอัดได้ดีพอสมควร แต่รับแรงกระทบได้ดีมากการใช้ประโยชน์ เนื่องด้วยพลาสติดชนิดนี้มีราคาแพงมาก จึงถูกนำไปใช้ในงานที่ต้องการคุณสมบัติพิเศษหลายอย่างรวมกับคุณสมบัติด้านทนความร้อน ใช้ทำฉนวนไฟฟ้ากับลวดไฟฟ้าที่ต้องเชื่อมด้วยความร้อนปะเก็น (Gasket) ในเครื่องจักรแหวนลูกสูบ (Piston Rings) วาล์ว (Valve) คุณสมบัติทางไฟฟ้าใช้ทำฉนวนและอุปกรณ์ไฟฟ้า คุณสมบัติทางไม่ติดไฟง่ายใช้เคลือบหม้อกะทะฝรั่ง (มีสีเขียว น้ำตาล ดำ)
- โปลีคาร์บอเนต (Polycarbonate) ย่อว่า PC เป็นพลาสติกใสชนิดที่แข็งแรงที่สุด คุณสมบัติแข็งแรง ทนทานดีมาก ทนความร้อนขณะใช้งนได้ถึง 240oF หากนำไปใช้กับใยแก้วเป็นผลิตภัณฑ์ไฟเบอร์กลาสจะทนทานมากยิ่งขึ้นเป็นฉนวนไฟฟ้าดีทนกรดด่างได้ดีการใช้ประโยชน์ เช่น ขวดนมเด็กชนิดดี โคมไฟฟ้าสาธารณะ ช่องมองหน้าหมวกนักบินอวกาศ ด้ามเครื่องมือและอุปกรณ์ต่าง ๆ แว่นตากันแดดชื่อพลาสติก ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ วิธีตรวจสอบแบบง่าย ๆ โดยเผาไฟ
เทอร์โมพลาสติก
- • อะคริลิค (ACRYLIC)
แผ่นพลาสติกทำป้ายยี่ห้อ กรอบพระห้อยคอ เครื่องสุขภัณฑ์ เช่น อ่างล้างหน้า กรอบกระจกลี ฯลฯ
ไวไฟ ไม่ดับเอง เปลวสีน้ำเงิน ปลายสีเหลือง มีควันเล็กน้อย กลิ่นเหมือนผลไม้
- • ฟลูออโรคาร์บอน (FLUOROCARBON) หรือ เทฟล่อน (TEFLON) บูช, แบริ่ง, ประเก็นทนความร้อน, เทปทนความร้อน, พลาสติกเคลือบภายในหม้อกระทะ, น้ำยาถอดแบบในรูปสเปรย์และผงแป้ง ฯลฯ ติดไฟยาก ดับเอง ไม่มีกลิ่น
- • โปลียาไมด์ (POLYAMIDE)
หรือเทฟล่อน
(NYLON) บูช, แบริ่ง, ขนแปรงสีฟัน, เส้นใยทำถุงเท้าและสิ่งทอ, ผ้าพิมพ์ซีลค์กรีน เส้นเอ็น ฯลฯ ติดไฟง่ายปานกลาง ส่วนมากจะดับเอง เปลวสีน้ำเงิน ปลายเหลือง หลอมและหยด กลิ่นคล้ายเส้นผมไหม้
- • โปลีปรอบบิลีน
(POLYPROPYLENE) ถุงร้อน, เชือกปอ, แถลมัดลัง, ขวด, ถังใส่น้ำ, หลอดดูด ฯลฯ ติดไฟง่ายไม่ดับเอง หยดเปลวสีน้ำเงิน ปลายเหลืองกลิ่นคล้ายพาราฟินแต่หอมหวาน (SWEET)
- • โปลีสไตรีน
(POLYSTYRENE) กล่องบรรจุเทป แปรงสีฟัน และอาหาร, ตู้วิทยุ, โทรทัศน์, กล่องใส่สไลด์ ถ้วยไอสครีมกล่อมใส่ไข่, โฟมแผ่นและโฟมบรรจุของสีขาว ฯลฯ ติดไฟง่าย ไม่ดับเอง เปลวสีเหลือง มีควันสีดำ มีเขม่าหลอมและเป็นฟอง กลิ่นไตรีน แต่อันตรายมาก
- • เซลลูโลสอาซีเตท(CELLULOSE CETATE ELLOPHANE) กระดาษแก้ว, ฟิล์มบรรจุผลิตภัณฑ์, เทปบันทึกเสียง, ฟิล์มถ่ายรูป, กรอบแว่นตา, เส้นใย ฯลฯ ติดไฟง่าย ไม่ดับเอง หลอมเป็นหยดเปลวเหลือง ควันดำ กลิ่นฉุน เหมือนน้ำส้ม (ACETICACID)
- • เซลลูโลสอาซีเตท
บูไทเรท
(CELLULOSE ACETATE BUTYRATE) ฟิล์มบรรจุผลิตภัณฑ์, พวงมาลัยรถยนต์, ด้ามเครื่องมือ, กรอบแว่นตา ฯลฯ ติดไฟง่าย ไม่ดับเอง เปลวน้ำเงินปลายเหลือง หลอมเป็นหยด ฟู่กลิ่นเหมือนเนยเปรี้ยว
- • เซลลูโลสปรอบบีโอเนท
(CELLULOSE PROPIONATE) ฟิล์มบรรจุผลิตภัณฑ์, ปากกา, แปรงสีฟัน หวี ฯลฯ เหมือนเซลลูโลสอาซีเตทบูไทเรท กลิ่นหอม
เอทธีลเซลลูโลส
(ETHYL CELLULOSE) ทำคิ้วยาง, อุปกรณ์ไฟฟ้า, กระบอกไฟฉาย ฯลฯ ติดไฟง่าย, ไม่ดับเอง หลอมเป็นหยด เปลวเหลืองปลายสีน้ำเงิน กลิ่นคล้ายน้ำตาลไหม้
- • พี.วี.ซี.
(POLYVINYLCHLORIDE) ผ้ายาง, หนังเทียม, สายไฟ, สายยาง, ท่อประปา, ขวดบรรจุของเหลว เช่น ยาสระผม น้ำมันพืช, กระเบื้องยาง ฯลฯ ติดไฟง่ายปานกลาง ดับเอง เปลวสีเหลือง มีควัน หลอมเป้นหยด กลิ่นกรดเกลือ (ไฮโรคลอรีล)
- • โปลีคาร์บอเนท
(POLYCARBONATE) ขวดนมชนิดดี, โคมไฟสาธารณะ, แผงใส่น้ำหมวดนักบินอวกาศ ฯลฯ ติดไฟยาก ดับเอง อ่อนตัวและมีฟองเปลวสีเหลือง มีควัน กลิ่นหอม
เทอร์โมเซตติ้ง
- • ยูเรียน (UREA)
กาว, อุปกรณ์ไฟฟ้า (สีอ่อน) ฯลฯ
ติดไฟยาก ดับเอง เปลวสีเหลืองขอบสีเขียว น้ำเงิน พองร้าวและแตก มีกลิ่นเหม็นคาวปลา กลิ่นฉุนของฟอร์มลดีไฮด์
- • เอบีเอส
(ACRYLONITRILE BUTADIENE STYRENE) เครื่องรับโทรศัพท์ หน้ากากเครื่องแอร์ ชิ้นส่วนพัดลม,ปุ่มหมดวิทยุโทรทัศน์ (ชุบโครเมียม) ฯลฯ ติดไฟง่ายปานกลาง ไม่ดับเองเปลวสีเหลืองมีควัน เขม่า หลอมและเป็นฟอง กลิ่นสไตรีน
- • โปลีเอสเตอร์
(POLYESTER) เส้นใยทอเสื้อผ้า, ฟิล์มไมล่าร์เทป, ฟิล์มถ่ายรูป ฯลฯ ติดไฟง่าย ไม่ดับเอง เปลวสีเหลือง มีควันทึบ หลอมตัวมีสีดำ กลิ่นไตรีน
- • เซลลูโลสไนเตรท
(CELLULOSENITRATE) หรือ (CELLULOID) ฟิล์ม, แผ่นกระจก, ลูกบิลเลียด, ลูกปิงปอง, ส้นรองเท้า, น้ำยาเคลือบผ้า, แลคเกอร์ ฯลฯ ติดไฟง่ายรวดเร็ว ไม่ดับเอง เปลวสีขาวสด กลิ่นการบูร
